Nieprawdą jest, że spiski nie istnieją. Jak mawiał filozof, publicysta i ikona kontrkultury Robert Anton Wilson: „Nie wierzę w jeden wielki spisek, który kieruje wszystkim, stwierdzam raczej, że w każdej minucie w dowolnej chwili zawiązują się około 24 spiski (…) nie udało mi się jednak znaleźć dowodu na istnienie, prawdziwego, przemyślanego i udanego spisku, przez ostatnie lata, kiedy to każdy oszukiwał każdego, przez co wszystkie znane spiski upadały”.

W sposób przewrotny i raczej nieświadomy, Wilson przedstawił zatem konserwatywny hume’owski pogląd o destrukcyjności i niedoskonałości ludzkiego rozumu, który ██████ jest omylny i jako taki nie jest w stanie stworzyć doskonałego, idealnego spisku. Nie znaczy to, że globalne spiski █████████ nie miały miejsca (vide: zmowa żarówkowa, MKULTRA), z tym że prędzej czy później zawsze wychodziły one na jaw, dając (o ironio!) solidne podstawy na swoje istnienie.

Dziś teorie spiskowe pełnią funkcję swoistego tygla i katalizatora kultury. Fascynują, prowokują, każą zadawać trudne, czasami bezsensowne pytania oraz prowadzą do ciekawych, twórczych, a także (niestety, coraz częściej) absurdalnych, a nawet ███████████ niebezpiecznych wniosków.

Ile stracilibyśmy jednak, gdyby wszystkie te fantastyczne teorie były automatycznie odsyłane do lamusa? Historycy nie odważyliby się wówczas postawić wielu śmiałych hipotez badawczych, które nieraz okazywały się przełomowymi. Gdyby twórcy kultury nie nawiązywali w swoich pracach do motywu spisku, ominęłyby nas takie perełki jak: Twin Peaks, ███████████, Utopia, X-Files czy chociażby wybitny komiks Black Monday Murders. Krytycyzm, brak wiary w oficjalne źródła, kwestionowanie autorytetów, wszystkie te jakże stymulujące i kreatywne zjawiska, to właśnie przymioty myślenia spiskowego.

Nie możemy jednak zapominać, że teorie spiskowe mają także swoją ciemną stronę. Najdobitniej wyraża się ona w bezmyślnym kontestowaniu podstaw nauki czy napędzaniu machiny fake newsów, która jest ███████ niewątpliwie potężną bronią w destabilizacji, prowokowaniu konfliktów czy prowadzeniu ███████████ wojny hybrydowej. Do teorii spiskowych, jak do każdego zjawiska z pogranicza popkultury i polityki, należy podchodzić z ostrożnością. Wziąć to, co jest dla nas cenne, inspirujące i stymulujące, tak aby bezpiecznie móc zamknąć wrota „Niebezpiecznej Kapliczki”.

Tomasz Krok
redaktor prowadzący



REDAKCJA:

Zarząd: Jerzy Kopański (redaktor naczelny), Tomasz Krok, ███████.

Redakcja: Rafał Niewiadomski (sekretarz redakcji), ████████, Przemysław Mrówka (korekta i redakcja), Szymon Doliwa, Joanna M. Kalbarczyk, Maciej Kalbarczyk, ██████, Paweł Rzewuski, Jarosław J. Żejmo.

Współpracownicy:  ████████████, Krzysztof Bielecki, Monika G. Bartoszewicz, Marcin Darmas, Marcin Herman, ███████, Łukasz Kucharczyk, Martyna Ochnik, █████████, Anna Stępniak, Maciej Woźniak.


Miesięcznik LUX finansowany jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego