Piłsudski – festiwal. Na 150-lecie urodzin Marszałka

(7 września – 15 grudnia 2017 roku)

Debaty, filmy, konkursy, koncert

W związku z przypadającą 5 grudnia 2017 roku 150. rocznicą urodzin Józefa Piłsudskiego Dom Literatury w Łodzi w współpracy z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi organizuje wydarzenie pt. „Piłsudski – festiwal”, na które złożyły się:

– Cykl debat „Piłsudski (nie)znany”

Odbędzie się osiem paneli dyskusyjnych poświęconych różnym aspektom działalności politycznej Józefa Piłsudskiego. Debaty poprzedzone zostaną pokazem kolejnych odcinków serialu z 2001 roku w reżyserii Andrzeja Trzos-Rastawieckiego „Marszałek Piłsudski”, które będą stanowić wprowadzenie do rozmów. W ramach cyklu dyskutować będziemy na następujące tematy:

  1. „A kolor jego jest czerwony…” – Piłsudski a socjalizm.
  2. Opatrzność czy geniusz? Spór o „cud na Wisłą”.
  3. Piłsudskiego przekleństwo peryferii – od międzymorza po politykę równowagi.
  4. Król duch na miarę czasów – literatura i poezja o Marszałku.
  5. Zamach majowy i stan wojenny, czyli wojna domowa po polsku.
  6. Spadkobiercy, czyli piłsudczycy bliżsi i dalsi.
  7. Polski superbohater – Piłsudski a popkultura.
  8. Piłsudski vs. Dmowski – wieczni rywale.

– Serial Andrzeja Trzos-Rastawieckiego „Marszałek Piłsudski”

Serial składa się z ośmiu blisko godzinnych odcinków. Wszystkie razem tworzą kronikę życia Marszałka od wczesnej młodości do śmierci. W celu podniesienia wiarygodności opowieści Piłsudskiego gra dwóch aktorów: młodego – Mariusz Bonaszewski, starego – Zbigniew Zapasiewicz. Film ma charakter paradokumentalny. Sceny zrealizowane współcześnie sąsiadują z autentycznymi materiałami archiwalnymi. Niektóre ujęcia z udziałem aktorów umyślnie nakręcono w ten sposób, że „naśladują” przedwojenne kroniki. Troska o zgodność z prawdą historyczną nie ominęła, rzecz jasna, plenerów. Zdjęcia do „Marszałka Piłsudskiego” powstawały więc w Warszawie (Belweder, Zachęta, Zamek Królewski, Cytadela), Krakowie, Wiedniu, Wilnie, a nawet na dalekiej i mroźnej Syberii. Serial ma formę rozbudowanej retrospekcji. Pewien dziennikarz (w tej roli Marek Kondrat) przeprowadza z sędziwym już marszałkiem obszerny wywiad. W czasie wielogodzinnej rozmowy Piłsudski wspomina swe życie i działalność polityczną.

– Gra miejska – „Łódzkie ścieżki Ziuka”

Uczestnicy gry będą mieli okazję prześledzić szlaki łódzkiego epizodu w życiu Józefa Piłsudskiego. Przybył on do Łodzi jesienią 1899 roku, a w nocy z 21 na 22 lutego 1900 roku został aresztowany i z mieszkania na ul. Wschodniej przetransportowany do więzienia na ul. Długiej (dzisiaj Gdańskiej). Punktami zwrotnymi gry miejskiej będą zatem: dom Piłsudskiego, Plac Wolności, skrzyżowanie Piotrkowskiej z Zieloną (dawny skład Tybera, skąd pochodził papier do druku wydanych przez Piłsudskiego w Łodzi numerów pisma „Robotnik”) oraz budynek dawnego więzienia na Gdańskiej (Długiej), obecnie mieszczący Muzeum Tradycji Niepodległościowych.

– Koncert „Pieśni dla niepodległości” w wykonaniu Zofii Krotkowskiej

W czasie spotkania zostanie zaprezentowany dorobek łódzkiej opozycji antykomunistycznej, od końca lat 60-tych do upadku systemu komunistycznego, opowiadany poprzez piosenki tamtych lat. Piosenki słuchane w salonach opozycyjnych, więzieniach, ośrodkach internowania lub na ulicy. Ulubione piosenki opozycji, działającej często w nawiązaniu i zgodnie z tradycją wielkiego poprzednika, konspirującego również w Łodzi, Józefa Piłsudskiego.

– Konkurs komiksowy „Józef Piłsudski”

Konkurs na komiks historyczny poruszający wybrany fragment biografii Józefa Piłsudskiego. Uczestnik konkursu może przysłać nieograniczoną liczbę prac komiksowych, każdorazowo stanowiącą zamkniętą całość, o maksymalnej objętości ośmiu plansz. Prace dopuszczone do konkursu eksponowane będą na wystawach konkursowych podczas XI Festiwalu Puls Literatury w Łodzi. Zostaną też pokazane w galeriach internetowych – na stronie Domu Literatury w Łodzi http://dom-literatury.pl/ oraz na portalu społecznościowym Facebook – na profilu festiwalu i Domu Literatury w Łodzi.

– Konkurs plastyczny „Odyseje Piłsudskiego”

Celem konkursu jest promocja postaci Józefa Piłsudskiego. Na konkurs można przesyłać prace nawiązujące w sposób bezpośredni lub pośredni do postaci Józefa Piłsudskiego, jego działań, a także znanego mu tła polityczno-historycznego.  Konkurs jest otwarty. Mogą w nim wziąć udział osoby, które nie ukończyły 18 lat – uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Na podstawie werdyktu Jury wyłonione zostaną najlepsze prace, które wezmą udział w pokonkursowej wystawie.