Przez Syberię do Meksyku

20 kwietnia do repertuaru warszawskiego Teatru Baj wraca spektakl „Jeśli nie powiesz, kto będzie wiedział?”, opowiadający historię dzieci, które w 1940 r. deportowano na Syberię.

Fabuła przedstawienia nawiązuje do historii rodzeństwa: 10-letniej Ireny i 13-letniego Jurka. W ich domu pojawiają się żołnierze Armii Czerwonej i informują dzieci oraz ich rodziców, że mają kilka minut na spakowanie się, zanim zostaną wywiezieni. W popłochu dzieci gubią się i zamknięte w wagonie, trafiają na Syberię. Opiekują się nimi nieznajomi Polacy. Gdy otrzymują wiadomość, że mogą opuścić miejsce niewoli, pod opieką innych rodaków uciekających z łagru wyruszają w podróż do Meksyku, gdzie spotykają swoją matkę. Historia jest oparta na faktach.

Spektakl opowiada o mało znanym epizodzie z polskiej historii, który w wyjątkowy sposób łączy nasz kraj i Meksyk. W czasie II Wojny Światowej, po inwazji ZSRR na Polskę, w lutym, kwietniu oraz latem 1940 r. zaczęto masowo deportować Polaków w głąb Związku Sowieckiego. Według IPN liczba wywiezionych, razem z tzw. „czwartą deportacją” z 1941 r., wyniosła prawie milion osób.

Po złamaniu przez Hitlera Paktu Ribbentrop-Mołotow tysiące deportowanych Polaków, na mocy tzw. „amnestii” z sierpnia 1941 r., mogło opuścić syberyjskie łagry. W jednej z grup, liczącej prawie 1500 osób, znaleźli się bohaterowie spektaklu. Po długiej i wyczerpującej podróży przez Iran, Indie i Stany Zjednoczone, grupa trafiła do Meksyku do Hacjendy Santa Rosa, w mieście León, w Stanie Guanajuato. Tam bezpiecznie doczekała końca wojny.

Spektakl jest skierowany szczególnie do młodzieży. Twórcy dzięki różnym środkom teatralnym: grze aktorów, multimediom i lalkom zabierają widzów w podróż w czasie i przestrzeni. Nie jest to jednak wyłącznie podróż historyczna. Przed Polską stoi wyzwanie w postaci debaty społecznej o miejscu i roli uchodźców w naszym kraju. Nie wszyscy wiedzą, że podczas II wojny światowej Polacy otrzymywali status uchodźców w Meksyku.

Spektakl powstał we współpracy Teatru Baj i Narodowego Instytutu Sztuk Pięknych w Meksyku.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.